سالن یار

دوهفته نامه زار- مهرنوش صفایی: همه‌ي ما آرزو داريم فرزندان موفقي داشته باشيم؛ فرزنداني كه هميشه با كسب بالاترين نمره‌ها در مدرسه باعث سربلندي و افتخار ما مي‌شوند و ما را به داشتن آينده‌اي روشن در پيش رويشان اميدوار مي‌كنند. در يك نگاه منصفانه‌تر، اغلب ما در بيشتر اوقات به فرزند دوست يا همكارمان غبطه خورده‌ايم و جملات بسياري در تعريف و تمجيد از همسالان فرزندمان شنيده‌ايم كه سبب سرخوردگي و نااميدي ما شده و ما را از عملكرد فرزندمان ناخشنود كرده است.

اما در اين ميان درباره‌ي تنها چيزي كه فكر نكرده‌ايم، نقش خودمان (در مقام پدر يا مادر) در ميزان موفقيت فرزندان است. چنان‌كه در نظرسنجي اختصاصي از والديني كه فرزند تيزهوش آن‌ها پس از مدتي از درس‌خواندن سر باز زده بود، يا پس از نظرسنجي از والدين دانشجويان ممتازي كه پس از چند ترم دانشكده را نيمه‌كاره رها كرده‌ بودند، در كمال ناباوري اين نتيجه حاصل شد كه آن‌ها (والدين) به‌كل منكر نقش خود در موفقيت يا ناكامي فرزندشان شده‌اند.

اما پژوهش‌ها نقاب از چهره‌ي حقيقت برداشته‌ و ثابت كرده‌اند كه به‌عنوان والدين، خواه بپذيريم خواه نه، نقش اصلي و تعيين‌كننده‌ در موفقيت يا ناكامي فرزندانمان داشته‌ايم و داريم. آنچه در ادامه مي‌خوانيد آخرين راهكارهايي است كه پژوهشگران درباره‌ي نقش مثبتي كه والدين مي‌توانند در موفقيت فرزندانشان ايفا كنند، به شما پيشنهاد مي‌دهند.

• در زندگي بچه‌هايي كه در مدرسه عملكرد شايسته دارند، دست‌كم يك بزرگسال باملاحظه و شايسته حضور دارد كه براي تحصيلات و رفتار اجتماعي مناسب ارزش قايل است. از همين امروز، آن بزرگسال باملاحظه باشيد.
• مهم نيست دانش‌آموز چقدر باهوش است؛ از او توقع خارق‌العاده بودن نداشته باشيد. كار شما تنها اين است كه به فرزندتان كمك كنيد خودش باشد، چراكه او تنها به اين طريق آنچه را براي او بهترين است درك خواهد كرد.
• براي تسهيل موفقيت فرزندتان بيشتر گوش كنيد و كمتر حرف بزنيد. بيشتر تشويق كنيد و كمتر انتقاد كنيد. بيشتر سؤال كنيد و كمتر نق بزنيد. بيشتر پيشنهاد بدهيد و كمتر توجيه كنيد.
• بچه‌ها براي موفقيت در مدرسه هميشه به نظم، احترام، چالش، تشخيص فرصت‌ها، انتخاب‌هاي صحيح، گذشت و علاقه‌ي فراوان نياز دارند. يافتن روش‌هايي كه اين نيازها را برطرف كند وظيفه‌ي (شما) والدين است و همان نقطه‌ي عطف فرزندپروري به‌شمار مي‌آيد.
• توانايي‌هاي بالقوه‌ي فرزند شما را نبايد كس ديگري تعريف و مشخص كند. وظيفه‌ي او و شماست كه استعدادهاي خاص و بالقوه‌ي او را با همكاري يكديگر و همدلي پيدا كنيد.
• اشتباه‌كردن، تلاش‌كردن، شكست‌خوردن و داشتن نظريه‌اي نادرست، حق هر كودك است و نبايد آن را غيرمجاز دانست. اگر اين حق را از او بگيريد فرصت خطركردن را از او گرفته‌ايد. كودكي كه خطر نكند خلاقيت نخواهد داشت و خلاقيت رمز اول موفقيت است. به فرزندتان مجال خطركردن بدهيد.
• براي فرزندتان محدوده‌هايي را تعيين كنيد و پيامدهاي اعمالش را به‌روشني توضيح دهيد.
• فراموش نكنيد كه همه‌ي دانش‌آموزان موفق، خودپنداره‌ي مثبت دارند. آن‌ها باور دارند كه شايسته و باكفايت هستند. پس عزت‌نفس فرزندتان را تقويت كنيد.
• دوست‌داشتن بيش از حد و لوس‌كردن فرزندتان سبب مي‌شود او نتواند بهترين باشد. به‌اندازه و بجا به فرزندتان محبت كنيد.
• موفقيت تحصيلي هدفي ارزشمند است، اما نبايد با كمال‌گرايي افراطي همراه باشد. نسبت به خود يا فرزندتان بيش از حد سختگير نباشيد. كامل‌نبودن را در مورد هر كسي بپذيريد.
• عملكرد متوسط را تشويق نكنيد. تشويق بچه‌ها براي عملكردي متوسط پيشرفت واقعي آن‌ها را تضعيف مي‌كند. تلاش و پيشرفت خالص را تشويق كنيد. تشويق موارد كم‌اهميت نادرست است.
• به فرزندتان حق انتخاب‌هاي متفاوت بدهيد. اين كار هنر تصميم‌گيري و حل مشكل را به فرزندتان مي‌آموزد.